Sanskritçe Terimler Sözlüğü |
||
A Acharya:
manevi öğretmen,
kutsal metinlere vakıf olan ve kendi örneğiyle öğreten
kişi Advaita Acharya: Sriman Mahaprabhu'nun baş dostu ve Pancha Tattva'nın üyesi, Tanrı'yı yeryüzüne inmeye davet etme rolü oynayan ve Tanrı'nın sayısız Oyunlarına katılan şahsiyet. Kendisi Sriman Mahaprabhu'nun Oyunlarında Mahavisnu'nun ve Sadasiva'nın Avatar'ıdır. acintya-bhedabheda: akil almaz farklılıkta birlik. Mahāprabhu gerçekliğin temelinin acintya-bhedābheda, akıl almaz bipolarite olduğunu söyler. Her yerde hem ortak hem de farklı şeyler vardır. Adanmışların kalplerinde her iki ruh hali de mevcuttur: "Bize çok yakın, ama bir başka yönüyle çok uzak." adhokşaja:
duyusal ve zihinsel idrakin
ötesinde olan Ajamil: ölüm zamanı Narayan adlı oğluna seslenen, böylece Lord Visnu'yu hatırlayan ve Lord Visnu'nun elçileri sayesinde korunarak Yamaraj'ın görevlileri tarafından cehenneme götürülmekten kurtulan düşmüş bir brahman. amavasya: aysız gün. Anantadev (Ananta Şeşa): Balaram'ın yılan formundaki kısmi Avatar'ı; sayısız başları üzerinde gezegenleri taşır ve sayısız ağızları ile Tanrı'nın yüceliklerini över. Ayrıca, Tanrı'nın hizmeti için gereken bütün donanımın fromunu alır, örneğin şemsiye, terlik, yatak, yastık, giysi, koltuk, ev, kutsal ip, ve taht. Tanrı'ya sayısız şekillerde hizmet ettiği için, 'Ananta' ('Bitmeyen'), ve Tanrı'ya hizmetin nihai sınırına ulaştığı için 'Şeşa' ('son') diye bilinir. anartha: ayrı menfaat, ayrı çıkar. Gerçek manevi uygulama yaşamı sayesinde anartha-nivrtti'nin, istenmeyen alışkanlıkların yok olması aşamasına geliriz. aparadh:
saygısızlık archanam: bhakti yogada dokuz tür ilişkinin beşincisi, Tanrı'nın aşkın formuna ibadet etme. asram:
Vedik
sosyal sistem içerisinde yer alan dört manevi aşama; brahmacharya
(öğrencilik yaşamı), grhastha
(evlilik yaşamı), vanaprastha
(emeklilik yaşamı), sannyas
(maddesel yükümlülüklerin ve aile yaşantısının
terk edildiği aşama) atma-nikşepa:
öz-analiz atma-nivedanam: bhakti yogada dokuz tür ilişkinin sonuncusu, herşeyi Tanrı'ya teslim etme. B Bhagavad-gita:
Vedik
geleneğin en üstün yazıtı, Krşna'nın
devotee'si Arjuna'ya aktardığı 18 bölümden oluşan
öğreti (bkz. Pandavalar) Bhagavan:
güzellik, güç, şöhret, servet, bilgi ve vazgeçmişliğin
kaynağı olan Yüce Tanrı bhakta:
saf adanmış kul, (ing. devotee) bhakti:
saf adanmış
hizmet bhakti
yoga: saf
adanmışlıkla yapılan hizmet vasıtasıyla Yüce
Tanrı'yla ilişki kurma. brahmacari: bekaret yemini etmiş uygulamacı. brahmajyoti: Tanrı Krishna'nın bedeninden yayılan ve manevi dünyayı aydınlatan spiritüel ışık. Bhişma: Kurukşetra savaşının en güçlü komutanı, Kurulara ve Pandavalara (kuzenlere) savaş sanatını öğreten saygın büyük. C Caitanya-caritamrta:
Lord Chaitanya
Mahaprabhu'nun yaşamını ve fesefesini anlatan Krşnadasa
Kaviraja Goswami'nin eseri. D dasyam:
bhakti yogada dokuz tür ilişkiden yedincisi; Tanrı'nın
hizmetkarı olma dham: kutsal, aşkın mekan. dikşa-guru: mantraya inisiye eden guru. dvapara-yuga:
yuga'lara
bakınız. E ekadasi: oruç günü. G Goloka: Krşnaloka, Lord Krishna'nın ebedi aşkın mekanı. goswami:
svami,
duyularını tam olarak kontrol edebilen kişi. Govinda:
Tanrı'nın adlarından; aşkın formuyla toprağa,
ineklere ve duyulara zevk veren guru: manevi öğretmen. guru-parampara:
öğreti
zinciri H hladini-şakti:
Krishna'nın içsel vecd enerjisi, Radharani. J jagad guru: dünya gurusu. jiva (atma): bireysel ruh, yüce Tanrı'nın ebedi zerresi. jnana:
bilgi K kali-yuga:
demir çağı; çatışma
ve iki yüzlülük çağı, 5.000 yıl önce başladı,
toplam süresi 432.000 yıldır kalpa-taru: dilek ağacı. kamini:
kadınlar. kanaka:
para. karma:
karşılığında
tepki alınan maddesel faaliyetler.
kirtanam:
bhakti yogada dokuz tür ilişkinin ikincisi; Tanrı'nın
ihtişamını anlatma kşatriya:
savaşçı lila: transandantal eğlence, oyun. L lila: oyunlar, etkinlikler. Lord
Şiva: cehalet
gunasının yöneticisi ve maddesel kozmosun yok edicisi yarı tanrı M madhurya-rasa: eş ilişkisi. mantra: aşkın titreşim. Mahaprabhu: Sri Krishna Chaitanya Mahaprabhu (Nimai Pandit), Lord Krishna'nın Kali Çağındaki altın renkli enkarnasyonu; 15.yüzyılın sonlarında Batı Bengal-Nabadwip'te zuhur eden ve Kali-yuga için en üstün spiritüel uygulamayı (yuga-dharma) yani Tanrı'nın kutsal adlarının toplu olarak söylenmesi(sankirtan) hareketini başlatan enkarnasyon. maha-mantra:
yüce
mantra: hare krishna hare krishna
krishna krishna hare hare, hare rama hare rama rama rama hare hare. Manu:
İnsanlığın babası olan yarı-tanrı (Güneş
Tanrısı Surya'nın oğlu). Math: Adanmışlık uygulamaları için inşa edilen tapınak kompleksi. maya:
yanlış
algılama, yanılgı, canlı varlıkların
manevi yapılarını ve Tanrı'yı unutmalarına
neden olan Yüce Tanrı'nın maddesel enerjisi mayavadi: gayrişahsiyetçi. N Narada Muni: öğreti zinciri içerisinde Brahma'dan sonra gelen ve tüm yarı tanrıların danışmanı olan aziz. Nimai: Lord Chaitanya'nın inisiasyondan önceki adı (Nim ağacı altında doğduğu için kendisine bu ad verilmişti.). nirguna: Yüce Tanrı'yı tanımlamak için kullanılır, O'nun maddi niteliklerin ötesinde olduğunu belirtir. Nityananda
Prabhu: Lord
Krishna'nın kardeşi olan Balaram'ın Kali yuga'daki
enkarnasyonu, merhametiyle düşmüş ruhlara Tanrısal aşk
dağıtan ilk guru.
P pada-sevanam: bhakti yogada dokuz tür ilişkinin dördüncüsü, Tanrı'nın lotus ayaklarına hizmet etme. pancha-tattva:
beş gerçek: Yüce
Tanrı (Sri Krishna Chaitanya), uzantısı (Sri Nityananda
Prabhu), enkarnasyonu(Sri Advaita Prabhu), enerjisi (Sri Gadadhara
Prabhu) ve saf kulu
(Srivasa Prabhu); Sri Krishna Chaitanya ve ebedi refakatçileri. Pandavalar:
Yudhisthira, Bhima, Arjuna, Nakula ve Sahadeva; beş savaşçı
kardeş, Lord Krishna'nın yakın dostları; Kurukşetra
savaşında krallıklarını geri almak için Kuru
hanedanından olan amcaları Dhrtaraştra'nın oğullarıyla
savaştılar. Bhagavad-gita bu savaşta Arjuna'nın arabacısı
olan Lord Krishna'nın Arjuna'ya savaştan az önce verdiği
aşkın bilgiyi kapsar. paramatma:Yüce
ruh; koşullanmış ruhun refakatçisi, özgün formuyla
kalplerde yaşayan şahit ve rehber. Parikrama: hac ya da kutsal bir yerin çevresinde dolanmak, tavaf etmek. pariprasna: içtenlikle soru sorma. Parvati: Yüce Şiva'nın eşi, yarı tanrıça. Prahlada
Maharaja:Şeytan
ruhlu babasının zulmünden Tanrı inancıyla kurtulan
devotee. pranipat: manevi öğretmene sığınma. prasadam: Yüce Tanrı'ya sunulmuş yiyecek; Tanrı'nın lütfu ve merhameti. pratistha:
şöhret,
ün, gurur R Radha-dasyam:
Radharani'ye
hizmet. Radharani:
Tanrı'nın içsel vecd enerjisi, O'na en yakın eşi,
sevgilisi (hladini-şakti). raganuga-şastra:
ilahi aşk
üzerine yazılmış kutsal metinler. raganuga-bhakti:
kendiliğinden ortaya çıkan, kural tanımayan Tanrı
hizmeti Ramananda
Ray:
Mahaprabhu'nun en yakın refakatçisi, Krishna'yı en iyi tanıyan
devotee. rasa:
bireysel
ruhla Tanrı arasındaki aşkın ilişki rasa-lila: Krishna'nın gopi'lerle yaptığı aşkın dans oyunu. Rupa Goswami: Mahaprabhu'yu doğrudan izleyen altı Goswami'den en başta gelen ve sistematik olarak öğretilerini sunmuş olan Vaişnava rehber (Sanatan Goswami, Jiva Goswami, Gopal Bhatta Goswami, Raghunatha Bhatta Goswami, Raghunatha dasa Goswami). S sad
guru: gerçek
rehber sadhana: spiritüel uygulama. sadhu: aziz, Krishna bilincinde olan kişi. sakhyam: bhakti yogada dokuz tür ilişkinin sekizincisi; Tanrı'yı en yakın dost kabul etme. Sacidevi: Mahaprabhu'nun (Lord Chaitanya'nın) annesi. sambandha-jnana:
çevre ile
doğru ilişki kurma bilgisi samskara: geçmiş yaşantılarımızla edinmiş olduğumuz yapımız. sannyasa:
(bkz. asrama) saranagati:
teslimiyet. seva: hizmet. sloka: genelde sekizer heceli dizelerden oluşan, Kutsal Yazıtlardan alınan dörtlük. shastra (şastra): tartışmasız gerçek kabul edilen kutsal yazıtlar, Vedik edebiyat. smaranam: bhakti yogada dokuz tür ilişkinin üçüncüsü, Tanrı'yı hatırlama. smrti:
Vedalar'ı
tamamlayıcı nitelikteki Puranalar gibi kutsal metinler. sravanam: bhakti yogada dokuz tür ilişkinin ilki, Tanrı hakkında duyma. sraddha: inanç. Sri Krishna Chaitanya: (bkz. Mahaprabhu). Srimati Radharani: (bkz. Radharani). Srimad-Bhagavatam:
Vyasadeva'nın,
Yüce Tanrı'ya sunulan saf adanmışlık hizmetini
anlattığı kutsal metin. sukrti: kişinin yaşamları boyunca biriktirmiş olduğu meziyetler, dindarlık. Ş şikşa-guru: manevi eğitim veren guru. T tatasthavicar:
göreli ve
mutlak değerlendirmelerin tarafsız kıyaslanması U Uddhava:
Krishna'yla
hemen hemen aynı yaşta olan kuzeni, ve en sevgili arkadaşı Upanişadlar: Vedalar'ın içinde yer alan 108 felsefi tez. uttama-adhikari:
her
zaman her yerde Krishna'nın iradesinin işleyişini gören
dolayısıyla her duruma mutlulukla uyum sağlayan, herkese
saygı gösteren en üst mertebedeki kul. V vaidhi-bhakti:
Tanrı'ya
huşu ve saygıyla ve katı kurallar içinde sunulan hizmet. Vaikuntha: maddesel dünyanın ötesindeki ebedi varoluş mekanı, doğum ve ölümün bulunmadığı spiritüel gezegenler. vaisnava: Lord Vishnu'nun ya da Krishna'nın has kulu/aracısı. vandanam:
bhakti yogada dokuz tür ilişkinin altıncısı; Tanrı'ya
dualar sunma vatsalya-rasa:
ebeveyn-ilişkisi, hami, koruyucu olma ilişkisi. vipralambha: ayrılık. viraja: maddi ve manevi dünyaları birbirinden ayıran nehir. Vrndavana:
Tanrı Krishna'nın adanmış kullarıyla sevgi dolu ilişkiler
içinde olduğu en samimi ve özel mekanı. Y yoga: (i) boyunduruk vurmak, birleştirmek, bağlantı kurmak;(ii) yol, yöntem, güzergah, vasıta, hal. yugalar: durmadan dönüşen dört yuga: Satya yuga, Treta yuga, Dvapara yuga ve Kali Yuga. Satya'dan Kali'ye doğru spiritüel uygulamada ve iyi niteliklerde gerileme olur.
|